Преглед на мисијата Ландсат 9

оригинално објавено на: 03.02.2021

Програмата Ландсат е најдолгата вселенска мисија која прибира сателитски снимки за Земјата. Првиот сателит на мисијата е лансиран во 1972 година и од истата таа година тие претставуваат уникатен ресурс за оние кои работат во земјоделството, геологијата, шумарството, регионалното планирање, образованието, мапирањето и истражувањето за глобална промена. Податоците кои се добиени од инструментите на сателитите на програмата Ландсат се архивирани во центарот во САД и во приемните станици ширум светот.

До сега вкупно билеиспратени осум мисии Ландсат и тоа:
Ландсат 1, лансиран на 23.07.1972 година, а престанал со работа на 06.01.1978 година.

Ландсат 2, лансиран на 22.01.1975 година, а мисијата завршила на 22.01.1971 година.
Ландсат 3, лансиран на 05.03.1978 година, а завршил со работа на 31.03.1973 година.
Ландсат 4, лансиран на 16.07.1982 година, а престанал со работа 1993 година.
Ландсат 5, лансиран на 01.03.1984 година, а престанал со работа 2013 година.
Ландсат 6, лансиран во 1993 година, меѓутоа не успеал да се искачи до орбитата.
Ландсат 7, лансиран во 1999 година, сеуште функционира, но со неколку помали дефекти.
Ландсат 8, лансиран на 11.02.2013 година, кој е целосно функционален со достапни податоци.

Landsat 9 е планиран сателит за набљудување на Земјата и неговото лансирање е планирано за наредната година, односно во септември 2021 година. НАСА е одговорна за градењето, лансирањето и тестирањето на системот, додека за геолошкото истражување одговорни се Американското геолошко друштво (USGS), при што ќе ги обработува, архивира и дистрибуира своите податоци. Тоа ќе биде осми сателит во серијалот Landsat, бидејќи Landsat 6 не успеа да стигне до орбитата. Landsat 9 е партнерство помеѓу Националната управа за воздушна пловидба и вселенска администрација (НАСА) и Американското геолошко друштво (USGS), со што ќе ја продолжи клучната улога на програмата „Ландсат“ за глобалните набљудувања за мониторинг, разбирање и управување со природните ресурси на Земјата.

Програмата за одржливо снимање на земјиште во САД (SLI) ќе овозможи развој на повеќедецениски, вселенски систем, кој ќе им овозможи на корисниците ширум светот високо-квалитетни, глобални, мерења за снимање на земјиште, кои се компатибилни со постојниот 44-годишен запис за податоци на Landsat. Најновиот сателит во серијалот Landsat ќе го продолжи незаменливиот запис на Landsat на копнената површина на Земјата по неговото пролетување во 2021 година. За да се намали времето на градење и ризикот од празнина во набљудувањата, Landsat 9 во голема мерка ќе го реплицира својот претходник, Landsat 8.

Ландсат 9 ќе носи два научни инструмента

Двата инструменти имаат сензори со умерена просторна резолуција 15 m, 30 m и 100 m во зависност од спектралниот опсег – и можноста за откривање на истиот опсег во интензитет како Landsat 8, или подобро кажано Landsat 9 ќе биде ставен во орбитата  осум дена надвор од фазата со што Landsat 8 ќе ја зголеми временската покриеност на набљудувањата.

Operational Land Imager 2; OLI-2 ги снима набљудувања на планетата во видлива, близу инфрацрвена и кратко бранова инфрацрвена светлина. OLI-2 го гради Ball Aerospace во Болдер, Колорадо. OLI-2 ќе биде значително ист како Landsat 8 OLI.

Thermal Infrared Sensor 2 – Термички инфрацрвен сензор 2; TIRS-2 ќе ги мери термичките инфрацрвени зрачења или топлината (температурата на осветленост) на површините на Земјата. Инструментот е изграден во вселенскиот лет на НАСА Годард во Гринбелт, Мериленд. TIRS-2 ќе обезбеди надградена верзија на инструментот Landsat 8 TIRS, преку подобрување на сигурноста и корекција на познати проблеми со залутан светлина.

Вселенското летало Landsat 9

Американската глобална компанија за воздушна и одбранбена технологија ќе го дизајнира и креира ова вселенско летало, а воедно ќе ги интегрира двата инструменти кои се опремени со мисијата и ќе спроведува тестирање на ниво на сателит. Работата ќе се изврши во објектите на изведувачот и на местото за лансирање во воздухопловната база Ванденберг во Калифорнија.

Сегменти на мисијата Ландсат 9

Landsat 9 е составен од три сегменти на мисијата: вселенскиот сегмент (вселенско летало и инструменти), сегментот за лансирање и Земјата. НАСА е одговорна за развој на просторот и лансирање на сегменти, додека USGS е одговорен за развој на копнениот сегмент и работење на мисијата по лансирањето.

Развивање на мисијата Ландсат 9 и временска рамка на животниот век

Мисијата на Landsat 9 е предвидено да започне во втората половина на 2021 година. Сателитските згради управувани од НАСА имаат животен циклус на мисијата кој е поделен на поединечни фази.

Фаза А претставува развој на концепт и технологија;
Фаза B е прелиминарен дизајн и комплетирање на технологија;
Фаза C е финален дизајн;
Фаза D e интеграција / тестирање и подготвеност за лансирање;
Фазата Е започнува по оперативниот исход на орбитата и завршува до оперативниот крај на мисијата.

Моментално Ландсат 9 е во фаза C во неговиот развој. USGS ќе го преземе управувањето со „Ландсат 9“ во E фаза. Тие ќе работат со сателитот и ќе управуваат со сите аспекти на спуштање, обработка и испорака на податоците. Долгиот, конзистентен поглед на Земјата од просторот обезбеден од Ландсат предизвикува голем напредок во науката, овозможува поефикасно управување со природните ресурси и промовира профитабилни апликации на податоците во многу области.

Ландсат 8 и Ландсат 9

Инструментите на „Ландсат 9“ се подобрени реплики на оние што во моментов собираат податоци на „Лендсат 8“, кои веќе обезбедуваат податоци што се радиометриски и геометриски супериорни од инструментите на сателитите „Ландсат“ од претходната генерација.

OLI – 2 инструментот ги сними набљудувањата на површината на Земјата во видливи, близу инфрацрвени и инфрацрвени зраци со кратки бранови и со подобрена радиометриска прецизност (14-битна квантизација зголемена од 12 бита во споредба со Landsat 8), со што малку ќе се подобри вкупниот однос на сигналот и бучавата. TIRS – 2 ќе го мери термичкото инфрацрвено зрачење или топлината на површината на Земјата со две ленти кои имаат подобрени перформанси во однос на термичките опсези на Landsat 8. И OLI – 2 и TIRS – 2 имаат 5-годишен век на траење на мисијата, иако леталото има 10+ години потрошен материјал. Дизајнот на OLI-2 е копија на Landsat 8’s OLI и ќе обезбеди видливи и блиски инфрацрвени / кратки бранови инфрацрвени (VNIR / SWIR) слики во согласност со претходните спектрални, просторни, радиометриски и геометриски квалитети на Landsat. Landsat 9 ќе собере дури 750 сцени на ден, а со Landsat 8, двата сателити ќе додаваат скоро 1.500 нови сцени на ден во архивата USGS Landsat. Landsat 9 ќе го зголеми обемот на архивата USGS со снимање на сите глобални копнени подрачја и крајбрежните крајбрежни региони, вклучувајќи острови под агол на сончева надморска височина поголема од 5 степени, кои не биле секогаш рутински собрани пред Landsat 8. Сите производи со податоци на „Ландсат 9“ ќе продолжат да бидат достапни за преземање преку „USGS“ без никаков трошок.

Мултиспектралниот систем за скенер (MSS) на Landsats 1-5 има четири опсези. Тематскиот пресликувач (ТМ) на Landsats 4 & 5 има седум бендови. Landsat 7’s Enhanced Thematic Mapper Plus (ETM +) има 8 бендови, а Landsats 8 & 9 имаат 11 бендови. Вредностите на атмосферскиот пренос за оваа графика се пресметани со помош на MODTRAN технологијата за летна маглива атмосфера на средна географска ширина (која има видливост на околу 5 км).

Извори:
usgs.gov
nasa.gov
wikipedia.org
spacenews.com
igeografija.mk/Portal/?p=6565
igeografija.mk/Portal/?p=7459
igeografija.mk/Portal/?p=4064
igeografija.mk/Portal/?p=4219

Изработил: Илија Ристески – студент на ГИС, Институт за географија